ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ( 15 հուլիս )

ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ - Բոտսվանա՝ Նախագահի օր, Բրունեյ՝ Սուլթանի օր, Հայաստան՝ Դատախազության աշխատողների օր, Բուլղարիա՝ Ջուլիա երիտասարդական տոնի օր, Բուրունդի՝ Անկախության օր, Գանա՝ Հանրապետության օր, Կանադա՝ Կանադայի օր, Ղրղզստան՝ Հարկային աշխատողների օր, Չինաստան՝ Կոմունիստական կուսակցության ստեղծման օր, Լեսոտո՝ Ընտանիքի օր, Մոլդովա՝ Հարկային աշխատողի օր, Ռուանդա՝ Անկախության օր, Սոմալի՝ Միության օր, Սուրինամ՝ Հաղթանակի օր, Թուրքիա՝ Ռազմածովային ուժերի օր, Ուկրաինա՝ Ճարտարապետության օր։

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

1898 –ծնվել է բանաստեղծուհի, դրամատուրգ Վարսենիկ Աղասյանը։

1909— ծնվել է արձակագիր, թարգմանիչ Վալտեր Արամյանը։

1911 –ծնվել է բանաստեղծուհի, արձակագիր, թարգմանչուհի Աղավնին։

1921- համոզվելով, որ Նախիջևան երկրամասն անցնելու է խորհրդային Հայաստանին, Նժդեհն անցել է Իրան։

1940-ծնվել է ճարտարապետ Մկրտիչ Մինասյանը։

1966 —ԽՍՀՄ կոլխոզներում մտցվել է ամենամսյա աշխատավարձ՝ աշխօրի փոխարեն։

1973 –ծնվել է  ամերիկահայ երաժիշտ Ջոն Դոլմայանը։

1983— Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակը (ԱՍԱԼԱ) ռումբ է պայթեցրել Փարիզի Օրլի օդանավակայանի Թըրքիշ-Էյրլայնս ընկերության գրասենյակի առջև, որի արդյունքում սպանվել է 8, վիրավորվել 55 մարդ։ Ընդ որում նախատեսված է եղել, որ պայթյունը պետք է տեղի ունենար ինքնաթիռի թռիչքի ժամանակ։

1987 —ընդունվել է «ԽՍՀՄ Պետական ձեռնարկությունների մասին» օրենքը, որը լայնացրել է տնտեսավարող սուբյեկտների ինքնավարությունը նրանց տեղափոխելով ինքնաֆինանսավորման դաշտ (վերակառուցման երկրորդ փուլ)։

1988 —ԽՍՀՄ-ում ուժի մեջ է մտել «Կոոպերացիայի մասին» օրենքը։

1990 –ծնվել է ամերիկահայ հոկեյիստ Զաք Պողոսյանը։

2009-Իրանական «Կասպյան ավիաուղիներ»-ի` Թեհրան-Երևան չվերթ իրականացնող «Տու-154» օդանավը վթարի է ենթարկվել, որի արդյունքում զոհվել են 153 ուղևորները և անձնակազմի 15 անդամները: Հայաստանի Հանրապետությունում սուգ է հայտարարվել:

2011— Հայաստանը դարձել է 2011 թվականի շախմատի աշխարհի թիմային առաջնության չեմպիոն։

2011 –վախճանվել է դերասանուհի Դոնարա Մկրտչյանը։

2013-Հայաստանի քաղաքացի, ղարաբաղյան պատերազմի վետերան Հրաչյա Հարությունյանը, որի ավտովթարի պատճառով մահեր են գրանցվել, Մոսկվայի դատարան է տարվել չսափրված, կանացի ծաղկավոր խալաթով: Դրա առթիվ մի խումբ ակտիվիստներ հավաքվել են Գյումրիում Ռուսաստանի հյուպատոսության, մեկ այլ խումբ էլ Երևանում գտնվող Ռուսաստանի դեսպանատան դիմաց բողոքի ցույցի։

2014-Ռուսաստանի Անվտանգության դաշնության ծառայությունը ձերբակալել է  գործարար Լևոն Հայրապետյանին։

2017 –վախճանվել է իրանցի մաթեմատիկոս Մարիամ Միրզախանին։

2019-Առողջապահության նախարարության զգուշացումից հետո, թե կանաչած Սևանի որոշ ափերում լողալը վտանգավոր է, ափերի սեփականատերերն ու վարձակալները բողոքի ակցիա են սկսել։ Նրանք փակել են Երևան-Սևան մայրուղին։

2020-Տավուշում հուլիսյան զինված առճակատումից հետո հաստատվել է ժամանակավոր հրադադար:

2022- դատական նիստի ժամանակ վախճանվել է պրոդյուսեր Արմեն Գրիգորյանը, ում մեղադրանք էր առաջադրվել ազգային արժանապատվությունը հրապարակայնորեն նվաստացնելու դեպքի առթիվ  հարուցված քրեական գործի շրջանակներում։ 

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ

69 —Տիբերիուս Յուլի Ալեքսանդրը հրամայել է Ալեքսանդրիայում գտնվող իր լեգեոններին հավատարմության երդում տալ Վեսպասիանին որպես Հռոմի կայսր։

251 —վախճանվել է Հռոմի կայսր Գայ Մեսսիյ Կվինտ Տրայան Դեցին։

1097 —Դորիլեի ճակատամարտում խաչակիրները հաղթել են Կիլիջ-Ասլանի սելջուկական բանակին։

1240— Ալեքսանդր Նևսկին Նևայի ճակատամարտում հաղթել է  շվեդներին։

1520 —էռնան Կորտեսի իսպանացի կոնկիսկտադորները գիշերային ճակատամարտից հետո կարողացել են լքել Տենոչտիտլան քաղաքը։

1569 —Լյուբլինյան ունիայով ստեղծվել է Ռեչ-պոսպոլիտան (Լեհաստանի և Լիտվայի միավորում)։

1606 –ծնվել է հոլանդացի հայտնի գեղանկարիչ Ռեմբրանդ վան Ռեյնը։

1646 —ծնվել է գերմանացի փիլիսոփա-իդեալիստ, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս և գյուտարար Գոտֆիլդ Վիլհելմ Լայնբիցը։

1741— ռուս ճանապարհորդ Ալեքսեյ Չիրիկովը հասել է Ալյասկա, դառնալով առաջին եվրոպացին, որը ոտք է դրել այնտեղ։

1776 - Միլանում բացվել է Լա Սկալա թատրոնը։

1777 —վախճանվել է չինացի փիլիսոփա-նեոկոնֆուցիոնիստ Դայ Չժուն։

1795- «Մարսելյեզը» պաշտոնապես դարձել է Ֆրանսիայի օհներգ։

1799— հայտնաբերվել է Ռոզետյան քարը։

1804 —ծնվել է ֆրանսիացի գրող Ժորժ Սանդը (իսկական անունն Ամանդինա Ավրորա Դյուպեն)։

1807 —Աֆոնի մոտ ադմիրալ Դմիտրի Սենյավինի ռուսական էսկադրան ջախջախել է թուրքական նավատորմը։

1851— տեղի է ունեցել աշխարհի ամենամեծ աղյուսե ուղանցույց-կամուրջի` Գյոլչտալբրյուգեի բացումը։

1875 —սկսել է գործել Համաշխարհային փոստային միությունը։

1904 — վախճանվել է ռուս նշանավոր գրող և դրամատուրգ Անտոն Չեխովը։

1910- Էմիլ Կրեպելինը իր գրքում նկարագրած հիվանդությանը տվել է իր գործընկեր Ալոիս Այցհեյմերի անունը՝ Այցհեյմերի հիվանդություն։

1916 –վախճանվել է ռուս կենսաբան Իլյա Մեչնիկովը։

1979 –վախճանվել է ուրուգվայցի բանաստեղծ Խուանա դե Իբարբուրոն։

1993-Ադրբեջանի խորհրդարանի նախագահ է դարձել Հեյդար Ալիևը։

1997 —Հոնգկոկը կրկին դարձել է Չինաստանի մաս։

2006- հիմնադրվում է Թվիթթեր միկրոբլոգային ծառայությունը։

2013 —Խորվաթիան դարձել է Եվրոմիության անդամ։

2021 —վախճանվել է խորհրդային ռուս երաժիշտ, դերասան, հեռուստահաղորդավար և «Звуки Му» խմբի լիդեր Պյոտր Մամոնովը:.

Կ. Խաչիկյան