Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Ինչպիսին կլինեն Բաքվի ու Երևանի հարաբերությունները Ղարաբաղից հետո»

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Iz.ru-ն գրում է, որ Ղարաբաղյան դիմակայության ավարտից հետո Երևանի և Բաքվի միջև շատ խնդիրներ են մնում։ Դրանցից մեկը վերաբերում է անկլավների ապագային։ Խորհրդային տարիներին հայկական Արծվաշեն գյուղը գտնվել էր ադրբեջանական տարածքի խորքում, 1990-ականներին այն օկուպացվել է ադրբեջանական զորքերի կողմից։ Ադրբեջանական Քարքի, Բարխուդարլի, Յուխարի-Ասկիպարա և Յարադուլլու գյուղերը շրջափակված են եղել հայկական տարածքով և Խորհրդային Միության փլուզումից հետո գրավվել են հայկական ուժերի կողմից։ Միաժամանակ Քարքին համարվում է կարևոր բնակավայր՝ դրանով է անցնում Հայաստանն Իրանի հետ կապող մայրուղին։ Հիմա կողմերը խնդրի լուծման միասնական մոտեցում չունեն: Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը երկու հնարավոր տարբերակ է հնչեցրել: Դրանցից մեկի համաձայն անկլավները կարող են մնալ այն կողմի հսկողության տակ, որտեղ դրանք գտնվում են։ Մեկ այլ մոտեցմամբ Արծվաշենը կվերադառնա Հայաստանին, իսկ Ադրբեջանը հետ կվերցնի իր գյուղերը։ Սակայն Բաքուն, ըստ երևույթին, մտադիր չէ որևէ բան տալ իր հարևանին։

Երկրորդ կարևոր խնդիրը սահմանի սահմանազատումն ու սահմանագծումն է։ Նիկոլ Փաշինյանն ասում է, որ այդ աշխատանքն իրականացնելու համար պետք է հիմք ընդունվեն 1975 թվականին կազմված ԽՍՀՄ գլխավոր շտաբի քարտեզները։ Հայաստանի ղեկավարը բազմիցս ընդգծել է, որ Երևանը ճանաչում է Ադրբեջանը խորհրդային սահմաններում։ Նրա խոսքով, Հայաստանի տարածքն այդ մոտեցմամբ կազմում է 29,8 հազար քառակուսի կմ, Ադրբեջանինը 86,6 հազար քառակուսի կմ: Իսկ Իլհամ Ալիևը պնդում է սահմանային խնդիրների լուծման որոշակի «արդար պայմանների» մասին, սակայն կոնկրետ թվեր երբեք չի նշում։ Դա, ըստ Փաշինյանի, կասկածներ է առաջացնում, որ հարևանը հող է նախապատրաստում «տարածքային պահանջներ ներկայացնելու և նոր ռազմական ագրեսիա սկսելու համար»։ Անցյալ տարվա գարնանը կողմերը ստեղծել են սահմանների սահմանազատման հատուկ հանձնաժողով։ Մեկուկես տարվա ընթացքում տեղի է ունեցել չորս հանդիպում, բայց ամեն անգամ հիմնական արդյունքը եղել է հաջորդ հանդիպման շուրջ պայմանավորվածությունը։

Չլուծված են մնում նաև գերիների փոխանակման և անհայտ կորածների որոնման հարցերը։ Նիկոլ Փաշինյանն ասում է, որ անհայտ է մնում 1016 հայի ճակատագիրը: Իր հերթին, Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովը հայտարարել է 4 հազար ադրբեջանցիների մասին, այդ թվում 719 խաղաղ բնակիչների։ Եվ կողմերը պարբերաբար միմյանց մեղադրում են թվերը ուռճացնելու մեջ։

Ի վերջո, Բաքուն պահանջում է, որ Երևանը համաձայնի Զանգեզուրի միջանցքի կառուցմանը, ճանապարհ, որը պետք է անցնի Հայաստանի տարածքով և կապի Ադրբեջանի հիմնական մասը Նախիջևանի էքսկլավի և Թուրքիայի հետ։ Բաքուն պնդում է, որ երթուղին պետք է ունենա արտատարածքային կարգավիճակ, որպեսզի հայ սահմանապահները չկարողանան ստուգել մեքենաները։ Երևանը պատասխանում է, որ իրենք շահագրգռված են տարածաշրջանային հաղորդակցությունների բացմամբ, բայց ոչ ի վնաս երկրի ինքնիշխանության։ «Հայաստանի տարածքում ցանկացած միջանցքային տրամաբանություն անընդունելի է»,- ասել է Փաշինյանը։ Միաժամանակ Ալիևը հակասական հայտարարություններ է անում: Ելույթներից մեկի ժամանակ նա ասել է, որ միջանցք կարող են ուժով ստեղծել։ Մեկ այլ հարցազրույցում նա խոստացել է, որ գործելու է բացառապես խաղաղ ճանապարհով։ «Զանգեզուր կվերադառնանք, բայց ոչ թե տանկերով, այլ մեքենաներով»,- ընդգծել է նա։ Ավելին, վերջին օրերին միջանցքի հարցը լայնորեն քննարկվում է միջազգային մակարդակով։ Այսպես, ամերիկյան լրատվամիջոցները հայտնել են, որ ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինկենն իբր հնարավոր է համարել մոտակա շաբաթների ընթացքում Ադրբեջանի ներխուժելը Հայաստանի հարավային հատված։

Բաքուն և Երևանը պնդում են, որ պատրաստ են խաղաղության պայմանագիր կնքել, սակայն հակառակ կողմին մեղադրում են գործընթացի սաբոտաժի մեջ։ Այսպես, Փաշինյանն ընդգծել է, որ կարող էր համատեղ հայտարարություն ստորագրել հոկտեմբերի սկզբին Գրանադայում կայանալիք ԵՄ գագաթնաժողովում, որին Ալիևը չի մասնակցել։ Միաժամանակ, Ադրբեջանի նախագահը հոկտեմբերի կեսերին մասնակցել է Բիշքեկում կայացած ԱՊՀ գագաթնաժողովին, սակայն Փաշինյանն անտեսել է այդ հանդիպումը։

Ռազմավարական մշակույթի հիմնադրամի փորձագետ Անդրեյ Արեշևն այն կարծիքին է, որ Բաքվի և Երևանի հաշտեցման համար դեռևս բազմաթիվ խոչընդոտներ կան։ «Դրանք ներառում են անկլավները, սահմանների սահմանազատումը և շատ այլ հարցեր: Բացի այդ, կա որոշակի միջազգային մրցակցություն՝ բանակցային հարթակների տերերը ցանկանում են, որ իրենք ստանան հաշտարարների դափնիները։ Չեմ բացառում, որ նման պայմաններում կողմերը երկար ժամանակ կհամակարգեն իրենց դիրքորոշումները։ Միևնույն ժամանակ, չեմ կարծում, որ Ադրբեջանը կորոշի որևէ նոր ռազմական գործողություն։ Իհարկե, միջազգային հանրությունը ճանաչել է Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի մաս, բայց Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի վրա հարձակումը կատաղի դիմադրության կառաջացնի Կովկասում և աշխարհում»,- նշել է նա։

Քաղաքագետ Արթուր Աթաևն էլ կարծում է, որ նոր սրացումը միանգամայն իրական է։

«Մենք տեսնում ենք, որ Երևանի և Բաքվի դիրքորոշումները չեն համընկնում։ Փաշինյանը հույս ուներ, որ ղարաբաղյան դավադրության ավարտից հետո Ադրբեջանը կճանաչի Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը։ Բայց Ալիևը կարծում է, որ դեռ ոչ բոլոր հարցերն են լուծված։ Նրա համար սկզբունքորեն կարևոր է Նախիջևանի հետ ուղիղ ճանապարհային և երկաթուղային կապի ապահովումը։ Կարծում եմ, որ նման պայմաններում միանգամայն հնարավոր է նոր սրացում։ Սակայն դա դժվար թե տեղի ունենա առաջիկա շաբաթների ընթացքում։ Բանն այն է, որ Բաքուն պետք է լիովին համաձայնեցնի իր գործողությունները Թուրքիայի հետ, փորձարկի Իրանի և ՀԱՊԿ-ի  դիրքորոշումները: Կարծում եմ մոտ երեք ամսից կարող ենք տեսնել նոր սրացում»,- ընդգծել է զրուցակիցը։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am 

Եկեղեցու դեմ հայտարարված պատերազմը նոր «երանգներ» է ստանում. «Փաստ»‪‬«Երաժշտություն հանուն ապագայի» հիմնադրամի կրթաթոշակառուներ Արտյոմ Ավետիսյանը և Մարի Դանիելյանը մասնակցել են Յուրի Բաշմետի անվան երաժշտական ակադեմիայինՀայտնի է՝ երբ Ուկրաինան և ՌԴ-ն կփոխանակեն զոհվածների մարմինները Մրգերը թանկացել են 13,4%-ով, բանջարեղենը՝ 29%-ով․ Առաքելյան Իսրայելը «առևանգել» է շվեդ ակտիվիստի․ Reuters Մեկնարկում է բուհի ընդունելության միասնական քննությունների 2-րդ՝ հիմնական փուլը Դերասանուհի և երգչուհի Էլեն Ասատրյանը նշանադրվել է«Հայփոստ»-ի Կոտայքի մարզային ցանցի ղեկավարը մեղադրվում է խոշոր չափերով հափշտակության մեջ Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինիՓաշինյանի պայքարը եկեղեցու դեմ անցնում է ակտիվ փուլ Առգրավվել է 282 տուփ «Լաբուբու» խաղալիքԻմպիչմենտի գործընթացը դեռ հաջողության շանսեր չունի Ուրացման սիմֆոնիա՝ Փաշինյանի կատարմամբՀայաստանի Մ-19 հավաքականը պարտվել է Մոլդովայում ՌԴ-ի հատուկ ծառայությունները ձերբակալել են 2 ռուսաստանցու, որոնք ցանկանում էին դիվերսիա իրականացնել «Արմավիր» ԲԿ մանկական բաժանմունքի վարիչն արձագանքել է 10 ամսական երեխայի մահվան առթիվ մոր պնդմանըԹուրքիայում զբոսաշրջիկներով միկրոավտոբուս է վթարի ենթարկվել1 մարդ զոհվել է, 57-ը՝ ստացել տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներԿարլոս Ալկարասը երկրորդ տարին անընդմեջ հաղթեց «Ռոլան Գարոս»-ումՄեկնարկում է դպրոցներում առաջին դասարանցիների հայտագրման գործընթացը Գազ չի լինի հունիսի 11-ին և 12-ին․ հասցեներ Բազմաթիվ վիրավորներ՝ Նոր Արմավիրի տարածքում․ ինչ է հայտնիԱյսօր Երկրին մագնիսական փոթորիկ կհարվածի Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … Ամենափոքր ավտոմեքենա24 ժամ ջուր չի լինի«Փաշինյանը շնորհակալություն է հայտնել Ադրբեջանին Հայաստանին նվաստացնելու համար և քար նետել Ռուսաստանի ուղղությամբ» «Արգելքի եզրին. Ռուսաստանը կարող է դադարեցնել հայկական ծաղիկների ներմուծումը»«Վարդաշեն» քրեակատարողական հիմնարկից ազատ է արձակվել Ժիրայր Սեֆիլյանը. պատմության այս օրը (09 հունիս)Գյումրիում կայացել է Բագրատ Սրբազանի «Ինքներս մեզ հաղթելով» գրքի շնորհանդեսը. Տեսանյութ 3 վիրավորներից մեկը մահացավՄինչ +33 շոգ․ առաջիկա օրերի եղանակըՌոնալդուն ասել է՝ ով է արժանի «Ոսկե գնդակի» մրցանակին ՌԴ ՊՆ-ն՝ գիշերը խոցված անօդաչուների մասին «Լույսերի մեջ մնաս մեր շնորհալի, բարի ու համեստ Լուիզա»․ ավտովթարի հետևանքով մահացել է Լուիզա Ա․-նԿրկին աճ՝ տարադրամի շուկայումԻրանի հետախուզությունը հազարավոր փաստաթղթեր է գողացել Իսրայելի միջուկային նախագծերի և օբյեկտների վերաբերյալ. լրատվամիջոցներՎրացի մենամարտիկը հաղթանակից հետո ծնկի է իջել Թրամփի առաջ «Բարսելոնա»-ի կանանց թիմը նվաճել է Իսպանիայի գավաթը ՌԴ-ն 1,212 ուկրաինացի զինվորի մարմինների առաջին խմբաքանակը հասցվել է փոխանակման գոտիԹրամփը կարգադրել է Լոս Անջելես մտցնել Ազգային գվարդիայի 2,000 զինվոր՝ կարգուկանոնը վերականգնելու համարԱշոցքի շենքերից մեկում տղամարդը նետվել է 4-րդ հարկից Քիմ Քարդաշյանը՝ դստեր հետ Մալիբուում ընթրիքի ժամանակ. 11-ամյա Նորթը զարմացրել է մազերի նոր գույնովՖրանսիական ընկերությունները Ուկրաինայում կզբաղվեն անօդաչու սարքերի արտադրությամբԵրևան-Գյումրի ավտոճանապարհին բախվել են «Audi»-ն և «BMW»-ն Ծեծկռտnւքի ընթացքում մեկ հոգի վայր է ընկել նկուղային հատված և մահացելՌոնալդուն ասել է՝ ով է արժանի «Ոսկե գնդակի» մրցանակին Հայ Առաքելական եկեղեցին հունիսի 8-ին նշում է Հոգեգալուստյան տոնըԹրամփը հայտարարել է, որ Մասկի հետ հարաբերությունները վերականգնելու ցանկություն չունիԻսրայելի պաշտպանության նախարարը զինվորականներին հրահանգել է Գրետա Թունբերգին թույլ չտալ հասնել Գազա ԱՄՆ-ի ֆինանսների նախարարը հարվածել է Իլոն Մասկի աչքին
Ամենադիտված