Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Անձնական օգտագործման դեմոկրատիան

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Հայաստանյան իշխանությունների կողմից շահարկվող հիմնական «հաղթաթուղթը», եթե դա կարելի է, իհարկե, հաղթաթուղթ համարել, «ժողովրդավարություն» կոչվածն է՝ իր ածանցյալներով, որոնք Նիկոլ Փաշինյանն ու նրա սատելիտները թմբկահարում են։ Սա իրականում, այն միակ քվազիթեզն է, որը քիչ թե շատ կարողանում է «խուրդվել» հանրային տիրույթում, քանի որ գետնի վրա լրիվ այլ իրողություն ունենք։

Եթե խորանանք տեղի ուենցած իրադարձությունների շղթայում, ապա լակմուսի թղթի նման պարզ է, որ Նիկոլի կողմից իրականացվող տոտալիտար բռնատիրական գործիքակազմերն իրական ժողովրդավարության հետ ոչ մի աղերս չունեն։ Մեծ հանճար, Ռուսոո ու Մոտեսքյո պետք չի լինել, որ հասկանաս, թե ինչպես է Փաշինյանն այլասերում ու բռնաբարում ժողովրդավարությունը ոչ միայն ուղղակի իր իշխանության դիրքերն ամրացնելու համար, այլ նաև այն պատճառով, որ իրական դեմոկրատական հասարակարգում իր հակապետականությունը չի կարող հանդուրժվել։

Գացտնիք չէ, որ իրական, կենսունակ ժողովրդավարությունը լրջագույն խոչընդոտ է ցանկացած իշխանության համար պետության շահերին դեմ քայլեր իրականացնելու ճանապարհին, իսկ այն ինչ անում է Նիկոլը հակաժողովրդավարություն է ու պոպուլիզմ, որը ցանկացած պետությունում անկառավարելի քաոսի նախահիմքերից է։

Մի փոքր օրինակ, որն էլ ավելի կպարզեցնի գիտականն ու ակադեմիականը․ ինչպես հայտնի է՝ հայկական քաղաքական իրականության կաղապարներով ժողովրդավարության մակարդակի ցուցանիշն ընտրությունների թափանցիկությունն է կամ հավաքների ազատությունը։ Դրանք կարևոր կառուցակարգեր են, սակայն ավելի շատ դեմոկրատական արարողակարգի, քան բովանդակության ցուցանիշներ են։ Եթե էլ ավելի ուշադիր ենք ուսումնասիրում այս դրվագը, ապա բովանդակային հարթությունում գործում են ժողովրդավարության չափման շատ ավելի կոմպլեքս, բազմագործոն կառուցակարգեր։ Դրանցից ամենաինտեգրալը ժողովրդավարության մասնակցության աստիճանն է, որն արտահայտում է, թե իրականում քաղաքացիները, որ չափով են մասնակցում որոշումների կայացմանը և վերահսկում դրանց կատարման ընթացքը։ Ահա այդ հարթությունում Հայաստանում ժողովրդավարությունը բռնաբարվում է ամենասանձարձակ կերպով ու գրեթե ամենօրյա ռեժիմով։

Ասվածի ցցուն ապացույցը Հայաստանում վերջին շրջանում ՏԻՄ համակարգում կատարվող գործընթացներն են, որոնց արդյունքում իշխանությունն աստիճաբնաբար ուղղակի խլում է իշխանությունն ընտրված համայնքային ղեկավարներից՝ հիմնականում նրանցից, ովքեր կամ չեն համագործակցել իր հետ, կամ ընդդիմադիրներ են (Մամիկոն Ասլանյան, Արկադի Թամազյան և այլք)։ Սա մասնակցային ժողովրդավարության ոչ թե ոտնահարում, այլ խեղում է, որի նպատակն է տեղերում հանրային ակտիվության որևէ դրսևորման, քաղաքացիների կողմից իշխանության դեմ հակադրվելու անգամ տեսական հնարավորության բացառումը։

Ի դեպ, վերը նշված նպատակադրումը, տարբեր առանձնահատկություններով, գործում է բազմաթիվ ոլորտներում՝ սկսած բուհական համակարգում ներդրվող կուսակցական հոգաբարձուների խորհուրդների նախագահներից, մինչև անվտանգության մարմինների ղեկավարների նշանակում գործադիր իշխանության ղեկավարի կողմից։

Փաշինյանի և նրա դեգրադացված ֆանատների համար արժե թերևս մեկ անգամ ևս արձանագրել, որ մասնակցային ժողովրդավարության այլասերումը հանգեցնում է իշխանության կենտրոնացման աստիճանի անթույլատրելի բարձրացմանը, այն դեպքում, երբ իրական դեմոկրատիայի մեկ այլ կարևորագույն ցուցանիշ է համարվում հենց իշխանության ապակենտրոնացումը։ Ահա այս երկու ուղղություններով՝ մասնակցային ժողովրդավարության վերացմամբ ու իշխանության գերկենտրոնացմամբ, Նիկոլը լուծում է նախ սեփական դիրքերի ամրացման, բայց նաև, իսկ, գուցե ավելի մեծ չափով իր կողմից կայացվելիք հակապետական որևէ որոշման դեմ հանրային ընդվզումը կանխելու հարցը։ Իսկ իշխանության միանձնյա կառավարումն իր հերթին թույլ է տալիս ցանկացած որոշում մի մատի շարժումով կյանքի կոչել՝ այդ թվում, «Հայոց պատմությունը» խեղել, Սահմանադրություն փոխել, մարդկանց ապօրինաբար պահել անազատության մեջ։

 Շղթան երկար է. կարող եք ինքներդ շարունակել։

Արմեն Հովասափյան

«Նրա կարիքը միշտ ունեմ». Արամեն՝ հոր կորստի մասին Առանձնապես խոշոր չափերով թմրամիջոցի իրացման փորձ կատարած անձինք կալանավորվել ենԹրամփը, անկարգությունների ֆոնին, Լոս Անջելես կուղարկի Ազգային գվարդիայի ևս 2,000 զինծառայողի. Կալիֆոռնիայի նահանգապետը պատրաստվում է դատի տալ նրան39-ամյա Մոդրիչը եվրոպացիների շրջանում ռեկորդ է սահմանել՝ գոլ խփելով աշխարհի առաջնության որակավորման փուլումApple-ը ներկայացրել է iPhone-ի օպերացիոն համակարգի ամենախոշոր թարմացումը Փարաքարում ավտոմեքենա է այրվել Զելենսկին ԱՄՆ-ին և Եվրոպային կոչ է արել ճնշում գործադրել Ռուսաստանի վրա Լոս Անջելեսի ոստիկանությունը ցուցարարների դեմ լուսաձայնային նռնակներ է կիրառել Սարո Թովմասյանն անվճար մենահամերգ կտաԶելենսկին հայտնել է՝ Ուկրաինան ամսական քանի մարդ կարող է մոբիլիզացնել ԶՈւ շարքերում Ղրիմում հրթիռային վտանգ է հայտարարվել «Երաժշտություն հանուն ապագայի» հիմնադրամի կրթաթոշակառու Էդուարդ Գևորգյանն ընդունվել է Զալցբուրգի Մոցարտեում համալսարանԵրկրաշարժ` Թուրքիայում Ադրբեջանը և Թուրքիան անցկացնում են համատեղ զորավարժություններՊուտինը չի սպասի․ Գերմանիայում կոչ են արել արագացնել Դպրոցում առնվազն 11 մարդու սպանած աշակերտին մաhացած են գտել․ ԱվստրիաԴին Հույսենը ներկայացվել է որպես «Ռեալ Մադրիդի» խաղացող Արարատի ոստիկանները Ավշար գյուղում հայտնաբերել են կանեփի բույսեր և 310 գրամից ավելի մարիխուանա Դպրոցում հրաձգություն է տեղի ունեցել, մաhացել է առնվազն 11 մարդԲաքվի դատարանում ընթանում է Ռուբեն Վարդանյանի դեմ հարուցված շինծու գործերով հերթական դատական նիստը Կրակոցներ Ավանի բացօթյա շուկայի տարածքում․ վիրավորներ կանԿրիպտո-տուրիզմ. հեղափոխություն ճամփորդություններում Վարժական հավաքի մասնակիցների ազատելու համար բժիշկներ են կալավորվելԻրանը խափանել է «Զանգեզուրի միջանցքի» ստեղծման փորձը․ Tasnim Կանադահայոց թեմը զորակցում է Կաթողիկոսին ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը հայտարարել է Հայկական ԱԷԿ-ի արդիականացմանն իր մասնակցության մասին«Սարգիս Ծատուրյան. մենք Հայաստանը կդարձնենք անկախ ազգային պետություն»Գինու արտադրությունը Հայաստանում նվազել է․ թվեր Պետդումայում հայտարարել են, որ ժամանակն է որոշել, թե «ուր է գնում Հայաստանը»Թիմը որոշակի առաջխաղացում ունեցավ նախորդ խաղի համեմատ․ Ջոն վան՛տ Սխիպ Փաշինյանին հաջողվում է կազմալուծել Արցախի պետհաստատությունների աշխատանքը Լայնածավալ էմբարգո կամ լիակատար արգելք հազիվ թե լինի, սակայն որոշակի «կետային հարվածներ» լիովին հնարավոր են. «Փաստ»Եկեղեցին հոգևորից զատ զբաղվել է նաև պետականաստեղծ առաքելությամբ. Բագրատ Սրբազան Փաշինյանի մանր վրեժը Սեյրան ՕհանյանիցՆիկոլ Փաշինյանն ահաբեկչություն է նախապատրաստումՈչնչացնում է այն սյուները, որոնք դարեր շարունակ միավորել են հայերին. «Փաստ»Ադրբեջանական ապտակ ՌուսաստանինԽոշոր վթար` Բյուրեղավանում. վիրավnրներ կան«Պարը որդուս տարերքն էր, ուղղակի իր թևերը կտրեցին». Լավրենտի Նատոյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքում. «Փաստ»«Ինչո՞ւ են Հայաստանի իշխանությունները պայքար սկսել Հայ եկեղեցու հոգևորականության դեմ»Ի՞նչ է կատարվում ԱՄՆ-ում, և ի՞նչ սպասել Եվրոպայում. «Փաստ»ԽՍՀՄ-ում ստեղծվել է «Սոյուզդետմուլտֆիլմը». պատմության այս օրը (10 հունիս)Երկարաժամկետ գազանջատում՝ հունիսի 12-ինՓաստորեն դեռ երես ունեն ու համարձակվում են ինչ-որ բան ասել. «Փաստ»Ի՞նչ վիճակում է կրիպտոոլորտը Հայաստանում. ուշացումները կարող են անշրջելիորեն հետ մղել երկիրը. «Փաստ»Պլանային անջատումներ՝ մի շարք հասցեներում Կտրուկ անկում՝ տարադրամի շուկայում«Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է սադրել Եկեղեցուն». «Փաստ»Վարժական հավաքներ կանցկացվեն․ հայտնի են ժամկետներըԱտելության անատոմիան և «հնձածը» քաղելու հեռանկարը. «Փաստ»
Ամենադիտված