ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (09 փետրվար)

ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ-Ատամնաբույժների համաշխարհային օր, Լիվան՝ Մարոնիտների օր, Ռուսաստան՝ Քաղավիացիայի օր:

 ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

1872 – ծնվել է քաղաքական և ռազմական գործիչ, Հայաստանի առաջին հանրապետության դեսպանը ԱՄՆ-ում, Նեմեսիս գործողության կազմակերպիչներից մեկը հանդիսացող Արմեն Գարոն։
1885-ծնվել է բանաստեղծ Վահան Տերյանը:
1886– ծնվել է քաղաքական, հասարակական գործիչ Ալեքսանդր Մյասնիկյանը:
1888 –ծնվել է ռուսահայ մաթեմատիկոս, երկրաֆիզիկոս և գյուտարար Երվանդ Կողբետլյանցը:
1897 —Ռուսական կայսրությունում կայացել է առաջին համընդհանուր մարդահամարը:
1903 – ծնվել է գրող Վազգեն Շուշանյանը:
1924 – կազմավորվել է Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունը Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի կազմի մեջ։
1935 –ծնվել է կենդանաբան Էռնեստ Հարությունյանը:
1953 –վախճանվել է Սոսե Մայրիկը, ֆիդայի Աղբյուր Սերոբի կինը:
1992-Հայաստանը դիվանագիտական հարաբերություններ է հաստատել Իրանի հետ: 1998 – Հայաստանի նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի կողմից հանվել է Հայ Հեղափոխական Դաշնակցության գործունեության կասեցումը։
2005-Ուժի մեջ է մտել Ազգային Ժողովի կանոնակարգի փոփոխությունները՝ վերացվել են եռօրյաները, և սահմանվել են քառoրյաներ:
2006-Թուրքիայի Ուրֆա քաղաքի դատարանը ավելի քան մեկ տարի քննելուց հետո, արդարացրել է «Ակոս» երկլեզու թերթի խմբագրապետ Հրանտ Դինքին, որը ամբաստանվում էր չորս տարի առաջ Ուրֆայի մի գիտաժողովում Թուրքիայի խորհրդանիշներն անարգելու մեջ: 
2007-Հայաստանի նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը Ծաղկաձորում բացել է ճոպանուղու նոր գիծը:
2011-Ախթալայում մանկապղծության մեջ մեղադրվող «Մեթըլ Փրինս» ընկերության սեփականատեր, ԱՄՆ քաղաքացի Սերոբ Տեր-Պողոսյանը ձերբակալվել է:
2017-Ստամբուլի ծանր հանցագործությունների դատարանը ցմահ ազատազրկման է դատապարտել ստամբուլահայ տարեց ոսկերիչ Հակոբ Դեմիրջիի սպանության մեջ մեղավոր ճանաչված ՀՀ երեք քաղաքացիների:
2021-Ռուս խաղաղապահները հինգ հայ ռազմագերի են վերադարձրել հայրենիք, մեկ ադրբեջանցու էլ տարել են Բաքու։

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ

1529 —Ռեֆորմացիայի կողմնակիցները թալանել և պղծել են Բազելի Կաֆեդրիալ եկեղեցին:
1640 –վախճանվել է Օսմանյան կայսրության սուլթան Մուրադ 4-րդը:
1666 — ծնվել է բրիտանացի ռազմական գործիչ, բրիտանական բանակի առաջին ֆելդմարշալ Ջորջ Դուգլաս-համիլտոնը:
1695 —Մորեական պատերազմի ժամանակ Ինուսսես կղզու մոտ տեղի է ունեցել ծովամարտ թուրքական և վենետիկյան նավատորմերի միջև, որը ավարտվել է ոչ ոքի: 
1737 –ծնվել է ամերիկացի փիլիսոփա, գրող Թոմաս Փեյնը: 
1801 —Լյունվել քաղաքում ֆրանսիայի և Ավստրիայի միջև կնքվել է խաղաղության պայմանագիր, որը վերջ է տվել երկրորդ հակաֆրանսիական կոալիցիային և հիմք դարձել հետագայում ֆրանսիայի և նրա հակառակորդների միջև մի շարք խաղաղության պայմանագրերի կնքման:
1830 –ծնվել է Օսմանյան սուլթան Աբդուլ Ազիզը:
1846 —ծնվել է գերմանացի ինժիներ-կոնստրուկտոր Վիլհելմ Մայբախը, որը  Գոտտլիբ Դայմլերի հետ համատեղ հանդիսանում է առաջին մոտոցիկլի, ինչպես նաև «Mercedes» մակնիշի առաջին ավտոմեքենայի ստեղծողը: 
1849 —Ժողովուրդների գարնան ժամանակ Գարիբալդին Հռոմում հռչակել է հանրապետություն ստեղծումը:
1857 –ծնվել է հույն բանաստեղծ Սոլոմոս Դիոնիսոսը:
1881 –վախճանվել է ռուս գրող  Ֆեոդոր Դոստոևսկին:
1885 – ծնվել է ավստրիացի երգահան, երաժշտական էքսպրեսիոնիզմի և «Վիեննական Երկրորդ Դպրոցի» կարկառուն ներկայացուցիչ Ալբան Բերգը:
1895 – ԱՄՆ-ի Մասաչուսեթս նահանգի Հոլիոկ քաղաքում անց է կացվել վոլեյբոլի առաջին խաղը։
1900 —20-ամյա ամերիկացի թենիսիստ Դվայտ Դեվիսը հիմնադրել է իր անվան Դևիսի Գավաթի առաջնությունը:
1904 —8 ճապոնական ականակիրներ տորպեդահարել են Պորտ-Արտուրում կայանած ռուսական նավատորմի նավերը, որն էլ սկիզբ է դրել ռուս-ճապոնական պատերազմին:
1920– Փարիզում համաձայնագիր է ստորագրվել Շպիցբերգենի կղզիախմբի օգտագործման վերաբերյալ, ներկայումս ստորագրող խմբի անդամ են մոտ 50 երկիր։
1931 — պաշտոնապես բացվել և առաջին նկարահանումային օրն է եղել «Սոյուզկինոյի» կենտրոնական ֆաբրիկայում (ներկայումս «Մոսֆիլմ»):
1960 – ամերիկյան դերասանուհի Ջոան Վուդվարդի պատվին Հոլիվուդյան փառքի ծառուղում ստեղծվել է առաջին աստղը։
1964-տեղի է ունեցել 9-րդ Ձմեռային Օլիմպիական խաղերի փակման հանդիսավոր արարողությունը (Ինսբրուք, Ավստրիա):
1971 - ամերիկյան Ապոլոն 14 տիեզերանավը Լուսնի վրա երրորդ անգամ անձնակազմով իջնելուց հետո վերադարձել է Երկիր:
1984 –վախճանվել է խորհրդային քաղաքական գործիչ Յուրի Անդրոպովը:
1990-Լեհաստանի գերբի վրա արծիվը կրկին թագ է ստացել:
1991 - Լիտվայում կայացած հանրաքվեին ընտրողները քվեարկել են անկախության օգտին:
1998-տեղի է ունեցել երկրորդ մահափորձը Վրաստանի նախագահ էդուարդ Շևարդնաձեի նկատմամբ:
2009 —քաղխորհրդի որոշմամբ Դալայ-լաման դարձել է Հռոմի պատվավոր քաղաքացի:
2010– Եվրախորհրդարանի կողմից հաստատվել է Եվրոպական Միության եվրահանձնաժողովի նոր կազմը։
2016 —Աբխազիայում արգելվել են աբորտները:
2018 –տեղի է ունեցել 23-րդ Ձմեռային Օլիմպիական խաղերի բացման հանդիսավոր արարողությունը (Փհենչհան, Հարավային Կորեա):
Կ.Խաչիկյան