ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ( 01 սեպտեմբեր )

ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ- Հայաստան, Բելոռուս, Ղազախստան, Ղրղզստան, Լատվիա, Մոլդովա, Ռուսաստան,
Թուրքմենիա և Ուկրաինա՝ Գիտելիքի օր, Սլովակիա՝ Սահմանադրության օր, Ուզբեկստան՝ Անկախության
օր։

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

570- Կնքվել է հայ-բյուզանդական դաշինքը։
1387 - Լենկ-Թեմուրի զորքը պաշարել և գրավել է Վանի բերդը։
1850 - Թիֆլիսում սկսել է հրատարակվել «Արարատ» շաբաթաթերթը Գաբրիել Պատկանյանի
խմբագրությամբ։
1860- Կ. Պոլսում հիմնվել է «Համազգային ընկերությունը» Միքայել Նալբանդյանի ակտիվ
մասնակցությամբ։
1861- Կ. Պոլսում Գ. Երանյանի, Ն. Թաշճյանի և Տ. Չուխաջյանի խմբագրությամբ սկսել է
հրատարակվել «Քնար հայկական» երաժշտական կիսամսյա հանդեսը։
1868 –տեղի է ունեցել Երևանի գիմնազիայի բացումը։
1886- Կ. Պոլսի Ղալաթիա թաղամասում Մինաս Չերազի տեսչությամբ բացվել է Կենտրոնական
վարժարանը։
1889- ծնվել է գրող, արձակագիր Վահան Թոթովենցը։
1920- Բաքվում բացվել է Արևելքի ժողովուրդների առաջին համագումարը, որին մասնակցել են նաև հայ
ներկայացուցիչները։
1922- ծնվել է գրականագետ Հակոբ Սալախյանը։
1929 –ծնվել է կոմպոզիտոր, դիրիժոր Սերգեյ Աղաջանյանը։
1958- ՀԽՍՀ գյուղատնտեսության նախարարությանն առընթեր կազմակերպվել է հողագործության և
ագրոքիմիայի գիտահետազոտական ինստիտուտը։
1966- Խորհրդային Հայաստանը խնդրագրեր է ուղարկել Մոսկվայի կենտրոնական իշխանություններին
Արցախը Հայաստանին վերադարձնելու խնդրանքով։
1971 –ծնվել է դերասան, շոումեն և հաղորդավար Մարկ Սաղաթելյանը։
1997 - ԼՂՀ-ում կայացած նախագահական ընտրություններում հաղթել է ԼՂՀ արտգործնախարար Արկադի
Ղուկասյանը։
2001-«Արմենթել» ՀՁ ՓԲԸ-ն Հայաստանում ներքաղաքային հեռախոսներից օգտվելու համար սահմանել
է րոպեավճար:
2006- կնքվել է ռուսաստանյան ռազմակայանների դուրսբերման ռուս-վրացական համաձայնագիրը:
2007-Խաղաղության միջազգային օրվա առթիվ Թուրքիայում տեղի ունեցած համերգում Ջիվան
Գասպարյանն իր դուդուկի, կամ ինչպես հենց ինքն է սիրում ասել` ծիրանափողի հնչյուններով հմայել է
հանդիսատեսին:
2009- հրապարակվել են Շվեյցարիայի միջնորդությամբ Հայ-թուրքական երկկողմ հարաբերությունների
զարգացման և երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին
արձանագրությունները:
2001 – վախճանվել է հայազգի ամերիկացի կոմպոզիտոր, գործիքավորող և ջազային կիթառիստ Թըրք
Վեն Լեյքը։

2020- Արմավիրում և Երևանում տնայնագործական պայմաններում պատրաստված ալկոհոլային խմիչքի
թունավորումից 19 քաղաքացի է մահացել, 4-ը կուրացել է:
2022- Արցախի ՊԲ նախկին հրամանատար, Արցախի նախագահի խորհրդական Միքայել Արզումանյանը
կալանավորվել է։

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ

5509 մ․թ․ա․ —սկսվել է Կոնստանտինապոլյան դարաշրջանը «աշխարհի ստեղծումից» հետո։
870 —վախճանվել է արաբ քարոզիչ, մուսուլմանական սուրբ գրքերի հեղինակ Իմամ ալ-Բուխարին։
1557 —վախճանվել է Հյուսիսային Ամերիկայի գաղութացման սկիզբը դրած ֆրանսիացի ծովագնաց Ժակ
Կարտիեն։
1712 —Չինաստանում գտնվող միսիոներ Ֆրանսուա Քսավիե դե Անտրեկոլը ֆրանսիա է ուղարկել
նամակ, որը բացահայտել է չինական ճենապակու գաղտնիքը, նման կերպ Եվրոպան ստացել է ճենապակու
պատրաստման տեխնոլոգիա։
1715- վախճանվել է Բուրբոնների հարստության Ֆրանսիայի և Նավարայի թագավոր Լյուդովիկոս 14-
րդը, որը հայտնի է նաև որպես «Արև-Արքա»։
1858 —առաջին տրանսատլանտյան մալուխը դուրս է եկել շարքից ընդամենը մեկ ամսյա շահագործումից
հետո։
1870 —ֆրանս-պրուսական պատերազմի ժամանակ ֆրանսիական բանակը ջախջախվել է Սեդանի տակ
տեղի ունեցած ճակատամարտում, իսկ կայսր Նապոլեոն 3-րդը գերի է ընկել։
1887 —Էմիլ Բեռլիներն արտոնագրել է գրամոֆոնային սկավառակը։
1905 –ծնվել է վրացի նկարչուհի, քանդակագործ Թամար Աբակելիան։
1920 —ֆրանսիան հայտարարել է Բեյրութ մայրաքաղաքով Լիբանան պետության ստեղծման մասին։
1938 — «Պրավդա» թերթում առաջին անգամ հրատարակվել է «Հանուն հայրենիքի, հանուն Ստալինի»
կարգախոսը։
1939- Լեհաստանի վրա գերմանացիների հարձակվելով սկսվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը։
1969 —Լիբիայում տեղի է ունեցել ռազմական հեղաշրջում (ալ-Ֆատեխի հեղափոխությունը), որի
արդյունքում իշխանություն է ստացել Մուամմար Քադդաֆին։
1971 —Կատարը հայտարարել է իր անկախությունը։
2004 —Ռուսաստանի Բեսլան քաղաքում (Հյուսիսային Օսեթիա) ահաբեկիչները գրավել են դպրոցը։

Կ. Խաչիկյան