ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ( 21 հոկտեմբեր )

ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ-Մեծ Բրիտանիա՝ Խնձորի օր, Լաոս՝ Լիալուսնի օր։

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

1848– ծնվել է մտավորական, ազգային ազատագրկան շարժման գործիչ, Արմենական կազմակերպության հիմնադիր Մկրտիչ Փորթուգալյանը:

1863 –ծնվել է գրող, մանկավարժ, հասարակական գործիչ Սիպիլը (Զապէլ Խանճեան)։

1902 – ծնվել է հայ խորհրդային վիրաբույժ Կարո Հովնաթանյանը։

1941 –ծնվել է բանաստեղծ Վազգեն Առաքելյանը։

1960– ծնվել է ճանաչված բռնցքամարտիկ, մի շարք միջազգային մրցաշարերի հաղթող Իսրայել Հակոբկոխյանը:

1964- վախճանվել է հայ խորհրդային կոմպոզիտոր Անդրեյ Բաբաևը։

1978- վախճանվել է հայազգի  խորհրդային պետական և քաղաքական գործիչ Անաստաս Միկոյանը։

1980– ծնվել է ծագումով հայ, ամերիկացի հանրաճանաչ հեռուստատեսային աստղ, դերասանուհի Քիմ Քարդաշյանը:

1985– վախճանվել է բանաստեղծ, գրականագետ, բանասեր, թատերագետ Արշալույս Արշարունին:

1991 –ծնվել է ըմբշամարտիկ Արթուր Ալեքսանյանը՝ Սպիտակ արջը։

1992-Հայաստանը դիվանագիտական հարաբերություններ է հաստատել Տաջիկստանի հետ։

1993- աշխարհի շախմատի առաջնությունում Գարրի Կասպարովը պարտության է մատնել Նայջլ Շորթին։

2007- Ֆրանսիայի Տուր քաղաքում բացվել է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձան:

2008-«Հայկական ջազ - 70»-ի շրջանակներում աշխարհահռչակ երաժիշտ Ալ Ջերոն եզակի համերգով հանդես է եկել Երևանի Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում:

2009- Ցյուրիխում ստորագրված հայ-թուրքական արձանագրությունները ներկայացվել են Թուրքիայի խորհրդարանի դատին:

2019-ձերբակալվել է Հայաստանի Ազգային ժողովի աշխատակազմի ղեկավարի նախկին տեղակալ Արսեն Բաբայանը։

2021-վախճանվել է ԱԼՄ Հոլդինգի և Ժողովրդական կուսակցության նախագահ Տիգրան Կարապետյանը։

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ

63 մ․թ․ա․ —Հռոմում ընտրված կոնսուլ Ցիցերոնը ստանալով տեղեկություն, որ Կատալինան նպատակ ունի իրականացնել հեղաշրջում և սպանել իրեն Ցիցերոնին սենատում հանդես է եկել ճառով և չեզոքացրել Կատալինյի նպատակները։

1097– Առաջին խաչակրաց արշավանքի ժամանակ խաչակիրները սկսել են Անտիոքի պաշարումը:

1422- վախճանվել է Ֆրանսիայի թագավոր Շառլ 6-րդ Խելագարը։

1520– Ֆեռնան Մագելանը հայտնագործել է Ատլանտյան օվկիանոսը Խաղաղ օվկիանոսին կապող նեղուցը, որը հետագայում կոչվել է նրա անունով:

1641 —տեղի է ունեցել կաթոլիկ ապստամբություն Օլստերում, որի արդյունքում զոհվել են բազմաթիվ անգլիացիներ և շոտլանդացիներ։

1652 —ֆրանսիայի կարդինալ Մազարինիի վարձու բանակի դեմ մղված պատերազմում ֆրոնդեյների պարտություններից հետո ֆրոնդայի առաջնորդ թագաժառանգ Կոնտեն թողնելով Փարիզը փախել է իսպանական Հոլլանդիա։

1727 —կնքվել է Կյախտինյան պայմանագիրը Ռուսաստանի և Չինաստանի միջև։

1731 —Աբուլխայր խանի նախաձեռնությամբ ղազախների Կրտսեր Ժուզը ընդունել է Ռուսական կայսրության գահակալությունը։

1805– տեղի է ունեցել Տրաֆալգարյան ճակատամարտը, որը նապոլեոնյան պատերազմների նշանավոր մարտերից մեկն է:

1805 –ծնվել է անգլիացի ծովակալ, դերկոմս և փոխծովակալ Հորացիո Նելսոնը։

1829- Ջոզեֆ Էսփդինն արտոնագրել է փորթլանդ ցեմենտը։

1833 –ծնվել է շվեդ քիմիկոս, ինժեներ Ալֆրեդ Նոբելը։

1845– վախճանվել է վրացի գրող, վրացական գրականության դասական Նիկոլայ Բարաթաշվիլին:

1879– ամերիկացի նշանավոր գյուտարար Թոմաս Էդիսոնը փորձարկել է իր պատրաստած շիկացման թելիկով էլեկտրական լամպը:

1915 —Արլինգտոնից (ԱՄՆ, Վիրջինիա նահանգ) իրականացվել է առաջին տրանսատլանտիկ ռադիոհեռախոսային խոսաակցությունը Փարիզ։

1926- Մոնրեալում ամերիկացի ֆոկուսնիկ Գարրի Գուդինը խնդրել է  մի հանդիսատեսի հարվածել իր որովայնին, սակայն այդ հարվածից 10 օր անց ֆոկուսնիկը վախճանվել է։

1927 —ԽՍՀՄ-ում Տրոցկին և Զինովևը մեղադրվել են «բուրժուական ինտիլիգենցիայի ստեղծման  և հակահեղափոխական դիրքորոշման մեջ» և հեռացվել կուսակցությունից։

1930- Գերմանիայի Աախենի ածխահանքում տեղի է ունեցել պայթյուն, որից զոհվել է 262 մարդ։

1931-վախճանվել է ավստրիացի գրող Արթուր Շնիցլերը։

1934 —Չինաստանում սկսվել է չինական կոմունիստական կուսակցության ղեկավար Մաո Ցզեդունի ղեկավարած  «մեծ արշավանքը»։

1944 —Բերմուդյան եռանկյունում խորհրդավոր կերպով անհետացել է  «Ռուբիկոն» ամերիկյան նավի ամբողջ անձնակազմը, ընդ որում նավը վնասվածքներ չի ունեցել, իսկ նավի վրա մնացել է միայն նավի շունը։

1950 —տիբեթյան բանակի կապիտուլացիայից հետո չինական բանակը օկուպացրել է ամբողջ Տիբեթը։

1967– ԱՄՆ-ի Պաշտպանության նախարարության շենքի՝ Պենտագոնի մոտ տեղի են ունեցել  ցույցեր ընդդեմ Վիետնամի պատերազմի, որին մասնակցել են մոտ 70 00 մարդ:

1981 - Անդրեաս Պապանդրեուն դարձել է Հունաստանի վարչապետ։

1992 —վաճառքում է հայտնվել Մադոննայի հեղինակած «Սեքս» գիրքը։

1994 –Կորեայի մայրաքաղաք Սեուլում 32 մարդ է զոհվել Սյոնսու կամրջի փլուզուման արդյունքում։

Կ. Խաչիկյան