Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … բանջարեղենամաքրիչ

Բանջարեղենամաքրիչի օգտագործումը հեշտացնում է տնային տնտեսուհիների կյանքը: Առաջին հայացքից պարզ թվացող այդ գործիքն ավելի արդյունավետ է հանում բանջարեղենի կեղևը, քան սովորական դանակը և խնայում է ժամանակը: Դրա հիմնական նպատակն է հեռացնել կեղևը բանջարեղենից և մրգերից, իսկ առավելությունը սովորական դանակի նկատմամբ անվտանգ լինելն է, մինիմալ է մատները կտրելու հնարավորությունը, գործընթացն արագ է, իսկ թափոնների ծավալը շատ ավելի քիչ է լինում, ինչը թույլ է տալիս խնայել սննդամթերքը:

Ներկայումս շուկայում կա բանջարեղենամաքրիչների հսկայական ընտրանի: Կարող եք ընտրել ըստ դանակի ձևի, գույնի, սայրի դիրքի և այլն։ Բացի սովորականներից, կան հատուկ տեսակի բանջարեղենի կամ մրգերի համար նախատեսվածներ, որոնցով հնարավոր է նաև դեկորատիվ մաքրել, կտրել ու անգամ փորագրություններ անել բանջարեղենի ու մրգերի վրա:

Բանջարեղենամաքրիչները կարող են լինել մետաղական, պատրաստված պողպատից, ցինկից կամ կերամիկական: Վերջիններս իրենց փխրունության պատճառով թանկ են ու նաև ունեն կարճ ծառայության ժամկետ: Կերամիկական բանջարեղենամաքրիչներն ի տարբերություն մետաղականների, սրված են միայն մի կողմից, ուստի անհարմար են ձախլիկների համար։ Շեղբերը կարող են լինել ազատ շարժվող կամ ֆիքսված, ուղիղ կամ ատամնավոր: Ուղիղ շեղբերովները հաստ կեղևների համար են, ատամնավորները բարակ կեղևների համար: Բանջարեղենամաքրիչներից շատերը չեն կարող սրվել, և վեց ամիս օգտագործելուց հետո դրանք դառնում են անօգտագործելի: Հետևաբար, ավելի լավ է ընտրել բանջարեղենի շարժական շեղբով նման սարքեր, որը հեշտությամբ կարելի է հեռացնել երկու պտուտակով պտուտակահան անելով: 

Բանջարեղենամաքրիչներն առաջին անգամ հայտնվել են 19-րդ դարի վերջին Գերմանիայում։ Դրանց նպատակն էր արագ մաքրել բանջարեղենն ու մրգերը ճաշի ժամանակ, այսինքն դրանք օգտագործվում էին որպես պատառաքաղ: Նրանք ամենամեծ ժողովրդականությունն են ձեռք բերել ֆրանսիացի խոհարարների շրջանում, քանի որ դրանց օգտագործմամբ խոհարարները սկսել են զգալի խնայել ժամանակը սնունդ պատրաստելիս: 1929 թվականին հենց Ֆրանսիայում է սկսվել բանջարեղենամաքրիչների զանգվածային արտադրությունը L'Econome ապրանքանիշով: Ամենաայտնի «Sparschaler Rex» բանջարեղենամաքրիչը, որը մշակվել է դեռ 1947 թվականին, դեռևս արտադրության մեջ է։ Անգամ նրա պատվին 2004 թվականին Շվեյցարիայում  փոստային նամականիշ է թողարկվել։

Բանջարեղենամաքրիչները լայն տարածում են գտել միայն մի քանի տասնամյակ առաջ, բայց այդ ժամանակից ի վեր դրանք անընդհատ կատարելագործվել են։ Այժմ խանութներում կարող եք գտնել անսովոր ձևի բռնակով կամ մի քանի շեղբերով մոդելներ, որոնք թույլ է տալիս մաքրել բանջարեղենը երկու ուղղությամբ դեպի ձեզ և հակառակը: Հայտնվել են պտտվող դանակով մոդելներ, որոնց մոտ կարելի է փոխել սայրը կախված բանջարեղենի տեսակից, ոմանք ունեն սրածայր ծայր, որը թույլ է տալիս օրինակ հանել կարտոֆիլի աչքերը։
Բանջարեղենամաքրիչի ժամանակակից կիրառությունները բազմազան են: Այն կարող է ոչ միայն արագ մաքրել բանջարեղենը, զգուշորեն կտրատել սոխը կամ ավոկադոն փոքր կամ մեծ շերտերով, այլ նաև նույնիսկ օգտագործել աղանդեր պատրաստելու համար: Բանջարեղենամաքրիչների օգնությամբ հնարավոր է ստեղծել ամբողջական գլուխգործոցներ։ Յուրաքանչյուր տնային տնտեսուհի պետք է ունենա նման փոքրիկ և բազմակողմանի իր:
 
Կ. Խաչիկյան