Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Թուրքիան կրկին գործարկել է «3+3» ձևաչափն Անդրկովկասում  

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

«3+3» ձևաչափով ԱԳ նախարարների հաջորդ հանդիպումը կկայանա մոտ ժամանակներս Թուրքիայում, իրանական SNN գործակալությանը հայտնել է Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին։ «3+3» տարածաշրջանային հարթակի՝ Իրանի, Ռուսաստանի, Թուրքիայի, Հայաստանի և Ադրբեջանի առաջին հանդիպումը, սակայն առանց Վրաստանի մասնակցության, կայացել է 2021 թվականի դեկտեմբերին Մոսկվայում։

Այնուհետև 2023 թվականի նոյեմբերին Թեհրանում, ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, աշխարհաքաղաքական նոր իրողությունների համատեքստում, ԱԳ նախարարների մակարդակով է տեղի  ունեցել «3+3» ձևաչափի մասնակիցների առաջին հանդիպումը։ Պլանի համաձայն այդ ձևաչափը կոչված է ստեղծելու տարածաշրջանային անվտանգություն առանց Վաշինգտոնի և Բրյուսելի մասնակցության:

Բայց այդ դիրքորոշումը չի պաշտպանվել Վրաստանի կողմից։ Չնայած այն հանգամանքին, որ Անդրկովկասի առանցքային խնդիրների վերաբերյալ «3+3» ձևաչափն առաջարկվել էր Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից, Հայաստանը դրական էր արձագանքել դրան, բայց Թբիլիսին չէր ցանկացել մասնակցել նախաձեռնությանը։ Այսպիսով, դե ֆակտո եղել է «2+3» ձևաչափ։ Ի՞նչ է լինելու հիմա։ Այս մասին քննարկել է iarex.ru-ի սյունակագիր Ստանիսլավ Տարասովը։

 «Անմիջապես նշեմ, որ ի սկզբանե Վրաստանը չէր մերժում տարածաշրջանային ինտեգրման գաղափարը, սակայն ԱՄՆ ճնշման ներքո առաջարկեց այլընտրանքային մոդել՝ բանակցություններ ոչ թե «3+3», այլ պարզապես «3» ձևաչափով առանց Անդրկովկասի հարևանների՝ Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Իրանի մասնակցության։ Տեսականորեն, աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից նման նախագիծը հետաքրքրաշարժ տեսք ուներ, սակայն գործնականում անհնար էր այն իրականացնել նախկին պայմաններում տարածաշրջանային տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման արագացման և ավելի սերտ համագործակցության մեջ Վրաստանի արևմտյան գործընկերների անտարբերության պատճառով։ Միաժամանակ, Արևմուտքը որևէ այլընտրանքային լուծում չէր առաջարկել։ Ավելին, իրենց զգացնել էր տվել «վեցյակի» անդամների՝ Բաքվի և Երևանի միջև դրսից մտցված տարաձայնություններն ու հակասությունները»,- ասել է Տարասովը։

Բայց հիմա, երբ Արևմուտքը սկսել է քաղաքականապես օտարել Վրաստանն օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի ընդունման պատճառով, Թբիլիսին և Երևանը կարող են, այսպես ասած, փոխել տեղերը, պնդել է քաղաքագետը։

 «Այս համատեքստում խիստ խորհրդանշական է հնչում Հայաստանում Իրանի դեսպանի հայտարարությունը «մոտ ապագայում» Թուրքիայում «3+3» ձևաչափով ԱԳ նախարարների գագաթնաժողով անցկացնելու մասին։ Հայաստանը չի կարող դա անտեսել, թեկուզ միայն այն պատճառով, որ ձգտում է կարգավորել հարաբերությունները Թուրքիայի հետ։ Մյուս կողմից, հիմա դրան կարող է մասնակցել Վրաստանը ելնելով Արևմուտքի հետ առճակատման գործոնից, թեև Թբիլիսին առայժմ փորձում է խուսափել այդ թեմայից, որպեսզի իրեն չմեղադրեն Ռուսաստանի հետ համագործակցելու մեջ։ Հոկտեմբերի 26-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունների նախաշեմին Վրաստանում իրավիճակը շարունակում է լարված մնալ։ Հետևաբար, եթե կայանա երկրների արտգործնախարարների հանդիպում «3+3» ձևաչափով, ապա, հավանաբար, Վրաստանը որպես դիտորդ կմասնակցի դրան «հարգելով Ադրբեջանին և Թուրքիային»»,- կարծիք է հայտնել Տարասովը։

Մյուս կողմից, թեև Անդրկովկասում Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Իրանի ռազմավարական շահերը չեն համընկնում, սակայն դրանք ունեն միավորման մղվում տարածաշրջանային հարցերում այլ արտաքին խաղացողների ներգրավման իրական ռիսկի պատճառով, ինչին վերջին շրջանում շատ է ձգտում Հայաստանը, քանի որ շարժվում է դեպի եվրատլանտյան կողմնորոշում, շարունակել է փորձագետը։

«Այսպիսով, առայժմ «3+3» ձևաչափն իր հավանական մասնակիցների միջև պարբերաբար սրվող հարաբերությունների ֆոնին շարունակում է գոյություն ունենալ գաղափարի կամ նախագծի մակարդակով։ Որպեսզի այն դառնա համագործակցության և բանակցությունների իրական հարթակ և տարածաշրջանի երկրների հարաբերությունները խաղաղ ընթացք ստանան, անհրաժեշտ է, այսպես կոչված, որոշակի պատմական ժամանակ։ Ուստի դժվար է կանխատեսել դրա ապագան»,- ամփոփել է Տարասովը։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Хотят уничтожить армянскую идентичность: «Паст»Страдают как государство, так и компании, работающие в правовом поле: новые развития: «Паст»Новый оппозиционный альянс по «модели Паракара»: «Паст»Объявленная война против Церкви приобретает новые «оттенки»: «Паст»Генсек НАТО настаивает на увеличении возможностей ПВО альянса на 400%В Лос-Анджелесе за выходные задержали 56 человек из-за протестовМинистр: По результатам исследований в Армении будет уточнена модель нового атомного энергоблокаМинэкономики Армении: Хозсубъектам в зоне бедствия была оказана поддержка на 181 млн. драмовСтипендиаты фонда «Музыка во имя будущего» Артем Аветисян и Мари Даниелян приняли участие в Музыкальной академии имени Юрия БашметаГубернатор Калифорнии потребовал отменить указ о вводе Нацгвардии в Лос-АнджелесТегеран может пересмотреть отношения с МАГАТЭ в случае антииранской резолюцииThe National: Сирия привлекла $16 млрд инвестиции за полгода после свержения АсадаИран намерен ответить на предложение США по ядерной сделке в ближайшие дниПашинян: У Гарегина II есть ребенок – он не должен быть КатоликосомФранция запустит производство дронов в Украине силами известного автобрендаМинэкономики Армении в 2024 году сумело реализовать чуть более 96% выделенных из бюджета средствВ Германии хотят ограничить доступ к соцсетямМедведь проник в дом для престарелых и забрался в постель к жильцам«Как армянин, я чувствую, что мне есть чем заняться в Армении» - Скрипач Зограб ТадевосянПолитическая расправа в Гюмри набирает обороты: «Паст»Какие новые процессы готовит «Священная борьба»? «Паст»Возможны серьезные разоблачения: «Паст»Хозяйствующие субъекты узнали о нарушениях, зафиксированных у них, из прессы: «Паст»США ввели новые санкции против ИранаВ рамках Дней грузинской культуры на проспекте Маштоца в Ереване состоялось праздничное мероприятиеМинфин: Министерство труда и социальных вопросов Армении в 2024 году потратило более 850 млрд. драмовПосол США в Грузии объявила о скорой отставкеМерц: ФРГ будет зависеть от США еще продолжительное времяДания усилит военное присутствие в Гренландии, направив туда военную техникуNYT: Белый дом готовится к «затяжной войне» против МаскаTimes: Трамп и Эпстин имели близкие отношения на протяжении нескольких летВ Австралии представили два суперкомпьютера с ИИ для медицинских и климатических исследованийПравительство Боливии обвинило экс-президента в терроризмеУкраинские дроны ударили по нефтебазе, снабжающей топливом российские бомбардировщикиTesla пыталась скрыть данные о ДТП с участием беспилотных автомобилейDPA: самолеты ВВС ФРГ были подняты в небо из-за российского Ил-20 над БалтикойУченые с помощью ДНК-анализа обнаружили следы неизвестных коренных жителей Колумбии, исчезнувших 2000 лет назадOzon Армения примет участие в фестивале «Винные дни Еревана» с программой для гостей: «Паст»Армения в меняющемся мире: может ли быть оправдан выбор конфронтационного «лагеря»? «Паст»Обсуждение было достаточно жарким: «Паст»Жизнь «улучшилась», но люди этого совсем не чувствуют: «Паст»Армения несет огромный ущерб: получит ли «sms» также и исполняющий обязанности руководителя ИОБПП? «Паст»FT: в ЕС опасаются полного прекращения поддержки Киева со стороны СШАКнязя Монако Альбера обвинили в растрате казны на любовниц и детейМаск: бюджетный проект Трампа является отвратительной мерзостьюPolitico: беседа с Си Цзиньпином может иметь неприятные последствия для ТрампаИран может согласиться на создание регионального консорциума по обогащению уранаБелый дом: Трамп не знал заранее об операции «Паутина»Нефть Brent подешевела до $65,38 за баррель после роста цен в предыдущие два дняКеллог: Новый пакет санкций США против России готов к утверждению
Самое популярное