Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ռուս պատմաբան. Հայաստանը փաստացի հերքում է իր գոյությունը 

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Դպրոցներում օգտագործման համար հաստատված 8-րդ դասարանի Հայաստանի պատմության նոր դասագրքում 1828 թվականին Արևելյան Հայաստանի միացումը Ռուսական կայսրությանը կոչվում է անեքսիա։ eadaily.com-ի թղթակիցն այդ առնչությամբ մի քանի հարց է ուղղել ռուս պատմաբան Օլեգ Հայրապետովին։

— Օլեգ Ռուդոլֆովիչ, խնդրում եմ բացատրեք մեզ, 8-րդ դասարանի հայկական դպրոցների համար հաստատվել են պատմության դասագրքեր, որտեղ ասվում է, որ ժամանակին Ռուսաստանը անեքսիայի է ենթարկել Հայաստանի տարածքի մի մասը։ Արդյո՞ք դա իրական պատմական փաստ է:

-Լավ, ի՞նչ ասեմ։ Մարդը, ում ես անվանում եմ «Николаша-нидвораша», շարունակում է իր քաղաքական կուրսը։ Ժամանակին ես ասել եմ, որ Հայաստանի կառավարությունը վերջերս դարձել է ոչ թե կառավարություն, այլ Հայաստանի լուծարման հանձնաժողով, այդ թվում որպես անկախ պետություն լուծարման։ Եվ այդ առումով այն զարմանալիորեն հետևողականորեն է գործում։ Դա պետք է ընդունել։ Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն այդ մարդկանց հստակ իդեալն է։ Կամ նրանց իդեալը, ովքեր ղեկավարում են նրաենց գործունեությունը, քանի որ այդ լուծարման հանձնաժողովի անկախությունը, մեղմ ասած, կասկածելի է։ Իսկապես, Փաշինյանն ու իր թիմը հստակ աշխատում են արտաքին պատվերների վրա։ ԽՍՀՄ բոլոր հանրապետություններում, եթե ուշադիր նայեք, աշխատում են Լեհաստանի Հիշողության ինստիտուտում առաջին անգամ մշակված նույն սցենարով։ Այդ սցենարը կիրառվեց Բալթյան երկրներում, հետո Վրաստանում ու Ուկրաինայում։ Ամեն ինչ սկսվում է Խորհրդային Միության ժառանգության վերանայումից, Հիտլերի համախոհներին ազգային հերոսներ հռչակելուց։ Համապատասխանաբար, Էստոնիայում և Լատվիայում դա ՍՍ-ի զորքերի, Լիտվայի բոլոր տեսակի զոնդեր-թիմերի, Ուկրաինայում Բանդերայի և ՍՍ Գալիցիեն դիվիզիայի փառաբանումն է, Վրաստանի դեպքում «Վրացական տարածաշրջանը», Հայաստանի դեպքում Նժդեհը: Ի դեպ, պետք է նշել, որ Նժդեհի հերոսացումը սկսվել է դեռ Սերժ Սարգսյանի օրոք:

-Ինչը սիմպտոմատիկ է...

-Իհարկե։ Որովհետև «Николаша-нидвораша»-ն շատ առումներով շարունակում է Սարգսյանի սկսած քաղաքականությունը։

— Խոսակցություններ կան, որ Սարգսյանը շարունակում է մնալ Հայաստանի ստվերային ղեկավարը։

— «Николаша-нидвораша»-ն, եթե ուշադիր նայեք, իրականում Սարգսյանի ստեղծագործությունն է։ Եթե վերադառնանք արտաքին տիկնիկավարների գործողության մեթոդին, ապա ԽՍՀՄ-ի դեմոնիզացումից հետո հաջորդ քայլը օկուպացիայի թեզն է։ Այստեղից սովորաբար սկսվում է դեմագոգիան արդեն ոչ թե Խորհրդային Միության, այլ Ռուսական կայսրության՝  եթե ոչ Մոսկվայի թագավորության, հանցագործությունների մասով։
Նշենք, որ Հայաստանի դեպքում այդ ամենը հատկապես է հիմար  հնչում։ ՀՀ կրթության նախարարության քաղաքականությունից, եթե այդ գերատեսչությունը կարելի է այդպես անվանել (ավելի տրամաբանական անվանումը կլիներ Խավարի նախարարություն), ակնհայտ ապուշության հոտ է գալիս։ Դե, դա ակնհայտ է. եթե որևէ մեկը կարող է հայտարարություն անել հայկական այդ տարածքի բռնազավթման մասին, ապա դա կարող է լինել միայն նախկին Պարսկաստանը՝ ներկայիս Իրանը։ Ներկայիս Հայաստանի տարածքում Հայաստան չկար, դա փաստ է: Մինչ Թուրքմանչայի խաղաղությունը, որն ամփոփում էր 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմի արդյունքները, կար Էրիվանի խանությունը, որը սովորաբար ղեկավարում էր պարսիկ սերդարը՝ շահի վասալը, իսկ կողքին Նախիջևանի խանությունն էր։ Ռուսաստանը լուծարեց այս երկու կառույցները և տարածաշրջանի քաղաքական քարտեզում ավելացրեց «Հայաստան» տերմինը։ Այնտեղ առաջին անգամ ստեղծվեց հայկական շրջան։ Այսպիսով, նաև Ադրբեջանը կարող է հայտարարել այդ տարածքների անեքսիայի մասին (ի դեպ, նրանք դա անում են)։ Կրկնում եմ նման հայտարարություն կարող էր լինել Թեհրանում։ Բայց երբ դա արվում է Հայաստանի Հանրապետությունում... Երբ Երևանում ասում են, որ Ռուսաստանի քաղաքականությունը, որը վերադարձրեց Հայաստանը հայերին, հանցագործություն է, ապա ի՞նչ է դա։ Ի՞նչ եզրակացություն կարելի է անել այդ ամենից։

Դա ինքնին հուշում է, որ հանցագործությունը պետք է շտկվի։ Քանի որ դա հանցագործություն է համարում, ուրեմն ԼՂ լուծարումից հետո պետք է լուծարվի նաև Հայաստանի Հանրապետությունը։ Դա այն ամենն է, որը «Николаша-нидвораша»-ն կթողնի իրենից հետո, և հետո նա պետք է սեփական ականջներից բռնի ու իրեն տանի Բաքվի կամ Թեհրանի բանտ։ Նա արդեն Բաքվին է արտահանձնել Ղարաբաղի նախագահներին, իսկ հիմա, ակնհայտորեն, ինքն էլ է պատրաստվում հանձնվել։ Հայաստանի կրթության նախարարության տրամաբանությամբ Հայաստանի տարածքը պատկանում է Իրանին կամ Ադրբեջանին, իսկ ինքը հանրապետությունն այժմ գոյություն ունի ապօրինի։

-Ես կցանկանայի պարզաբանել: Դա Հայաստանի իշխանությունների «անեքսիայի մասին» պաշտոնական հայտարարություն չէ, այլ ներառված է պատմության դասագրքում։ Դա, ըստ Ձեզ կարևո՞ր է։

- Իհարկե։ Անշուշտ։ Պատմության դասագիրքը երկրի անցյալի, ներկայի և ապագայի քաղաքական հայացքի կենտրոնացումն է: Երբ, օրինակ, ադրբեջանական դասագրքերում գրված է, որ Հայաստանը կառուցվել է ադրբեջանական հողերի վրա՝ դա քաղաքական դիրքորոշում է։ Երբ գերմանական դասագրքերում, սկսած 1991 թվականից, քաղաքները, որոնք Գերմանիան կորցրեց Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ, սկսեցին անվանվել երկու տեղանունով՝ լեհերեն և գերմաներեն (Պոզնան - Պոզեն, Դանցիգ - Գդանսկ, Բրեսլաու - Բրեսլաու և այլն)՝ դա քաղաքական դիրքորոշում է: Նրանք դա չէին արել մինչև 1991թվականը: Հայաստանը մյուս երկրներից տարբերվում է նրանով, որ նա բառացիորեն է հերքում իր գոյությունը: Նրա կրթության նախարարության դիրքորոշումն, իհարկե, անգրագետ է և զուրկ ողջամտությունից: Նա չկա էլ: Դա ինքնասպանություն է։ «Николаша-нидвораша»-ի քաղաքականությունն այն է, որ Հայաստանից ոչ ցից մնա, ոչ բակ։ Եվ նա դա կանի ի վերջո:

— Հիմնական հարցն այն է, որ դուք պնդում եք, որ Ռուսաստանը ոչ թե անեքսիայի է ենթարկել, այլ, ընդհակառակը, ստեղծել է հայկական պետությունը։

-Դե, նա չի ստեղծել հայկական պետությունը, այլ ստեղծել է դրա առաջացման պայմանները։ Սկզբից այնտեղ նա վերացրել է մահմեդական խանությունները՝ Էրիվանն ու Նախիջևանը, ապա ստեղծվել է հատուկ տարածքային միավոր՝ Հայկական մարզ, որը հետագայում վերածվել է Երևանի նահանգի։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Московский суд оштрафовал GoogleБолее 3 миллионов детей в мире вынуждены работать под принуждениемУ берегов Тайваня произошло сильное землетрясениеУкраина и РФ начали обмен телами погибших солдатТрамп заявил, что начинает терять надежду на то, что Иран согласится прекратить обогащение уранаСК Армении: В результате взрыва и обрушения в Чамбараке погибли троеЛукашенко вновь пожаловался на нехватку картошкиМинэкономики Армении: В 2024 году было экспортировано около 7,5 млн. литров 100%-го коньячного спирта Более 3 миллионов детей в мире вынуждены работать под принуждением Трое пострадавших при взрыве в Чамбараке доставлены в МЦ «Сурб Григор Лусаворич» Губернатор Тавушской области Армении: Только в Киранце строится 55 новых жилых домовZee News India: У Индии прочные связи с соперником Турции – АрмениейВ одной из квартир Чамбарака произошел взрыв: Есть погибший и пострадавшийКатоликос: Я верю, что вместе с вами мы преодолеем это испытание без излишней эмоциональности и бунтаТрамп: Меня не беспокоит, что ситуация в Лос-Анджелесе может выйти из-под контроля военныхВ некоторых районах Лос-Анджелеса ввели комендантский часКитай оценил ход переговоров с СШАСтипендиат фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Геворкян поступил в университет Моцартеум в ЗальцбургеХотят уничтожить армянскую идентичность: «Паст»Страдают как государство, так и компании, работающие в правовом поле: новые развития: «Паст»Новый оппозиционный альянс по «модели Паракара»: «Паст»Объявленная война против Церкви приобретает новые «оттенки»: «Паст»Генсек НАТО настаивает на увеличении возможностей ПВО альянса на 400%В Лос-Анджелесе за выходные задержали 56 человек из-за протестовМинистр: По результатам исследований в Армении будет уточнена модель нового атомного энергоблокаМинэкономики Армении: Хозсубъектам в зоне бедствия была оказана поддержка на 181 млн. драмовСтипендиаты фонда «Музыка во имя будущего» Артем Аветисян и Мари Даниелян приняли участие в Музыкальной академии имени Юрия БашметаГубернатор Калифорнии потребовал отменить указ о вводе Нацгвардии в Лос-АнджелесТегеран может пересмотреть отношения с МАГАТЭ в случае антииранской резолюцииThe National: Сирия привлекла $16 млрд инвестиции за полгода после свержения АсадаИран намерен ответить на предложение США по ядерной сделке в ближайшие дниПашинян: У Гарегина II есть ребенок – он не должен быть КатоликосомФранция запустит производство дронов в Украине силами известного автобрендаМинэкономики Армении в 2024 году сумело реализовать чуть более 96% выделенных из бюджета средствВ Германии хотят ограничить доступ к соцсетямМедведь проник в дом для престарелых и забрался в постель к жильцам«Как армянин, я чувствую, что мне есть чем заняться в Армении» - Скрипач Зограб ТадевосянПолитическая расправа в Гюмри набирает обороты: «Паст»Какие новые процессы готовит «Священная борьба»? «Паст»Возможны серьезные разоблачения: «Паст»Хозяйствующие субъекты узнали о нарушениях, зафиксированных у них, из прессы: «Паст»США ввели новые санкции против ИранаВ рамках Дней грузинской культуры на проспекте Маштоца в Ереване состоялось праздничное мероприятиеМинфин: Министерство труда и социальных вопросов Армении в 2024 году потратило более 850 млрд. драмовПосол США в Грузии объявила о скорой отставкеМерц: ФРГ будет зависеть от США еще продолжительное времяДания усилит военное присутствие в Гренландии, направив туда военную техникуNYT: Белый дом готовится к «затяжной войне» против МаскаTimes: Трамп и Эпстин имели близкие отношения на протяжении нескольких летВ Австралии представили два суперкомпьютера с ИИ для медицинских и климатических исследований
Самое популярное